چیدمان و زمان بندی ماشین آلات در تولید کار کارگاهی با اهداف حداقل کردن هزینه تاخیر، زودکرد و هزینه حمل و نقل در محیط فازی با استفاده از الگوریتم ژنتیک

در این پژوهش، ترکیبی از دو مساله زمان بندی کار کارگاهی (jssp) و مساله تخصیص درجه دوم ماشین ها (qap) مورد بررسی قرار گرفته است. فرض می کنیم هر یک از کارها دارای یک موعد تحویل، جریمه دیرکرد و جریمه زودکرد هستند و از طرفی حمل و نقل قطعات بین هر دو زوج ماشین نیز دارای هزینه است. زمان انجام عملیات، زمان تحویل کار، زمان حمل و نقل و زمان تعویض کارها روی ماشین ها پارامترهایی هستند که به صورت فازی در نظر گرفته می شوند. مساله مورد نظر با هدف تعیین هم زمان مکان ماشین آلات و زمان بندی تولید کارها با وجود پارامترهای فازی به گونه ای که مجموع جریمه دیرکرد، زودکرد و هزینه حمل و نقل حداقل شوند، مورد بررسی قرار می گیرد. از آنجایی که زمان پردازش و زمان تحویل کارها به صورت اعداد فازی در نظر گرفته می شوند، در هر جواب از مساله مورد بحث دیرکرد و زودکرد به طور هم زمان و با درجه عضویت مشخصی رخ خواهند داد. از آنجایی که زمان تکمیل و زمان تحویل هر دو فازی هستند، دیرکرد و زودکرد نیز به صورت فازی خواهند بود بنابراین مجموع جریمه دیرکرد و زودکرد (تابع هدف) نیز به صورت فازی ظاهر خواهد شد. بدست آوردن درجه عضویت دو عدد فازی دیرکرد و زودکرد و مجموع جریمه های زودکرد و دیرکرد پایه اصلی این پژوهش را تشکیل می دهند. بدیهی است که این موضوع از مساله زمان بندی کارگاهی که خود مساله np-hard است، به دلیل وجود پارامترهای فازی و تعیین هم زمان زمان بندی تولید و مکان ماشین آلات، پیچیده تر است. بنابراین جهت حل مساله از الگوریتم های فرا ابتکاری بهره مند می شویم. در این مقاله از دو الگوریتم ژنتیک و تبرید تدریجی شده به عنوان دو الگوریتم فرا ابتکاری جهت حل مساله مورد نظر استفاده می شوند. از آنجایی که در محیط فازی قرار داریم، در استفاده از الگوریتم فرا ابتکاری، نیاز به رتبه بندی اعداد فازی داریم. بنابراین ابتدا چند روش پرکاربرد رتبه بندی بررسی می شود سپس یک روش مناسب جهت رتبه بندی اعداد فازی در مسایل برنامه ریزی تولید در محیط فازی انتخاب خواهد شد. جهت تعیین پارامترهای مناسب برای الگوریتم ژنتیک و تبرید تدریجی از یک نوع تحلیل حساسیت استفاده می کنیم. و در انتها نیز تحلیل حساسیت هایی روی اعداد فازی از جمله زمان حمل و نقل و زمان تحویل کارها انجام می شود؛ در این تحلیل حساسیت ها، تأثیر تنگتر شدن این اعداد روی هزینه ها مورد بررسی قرار می گیرد.